صندوق های سرمایه گذاری
صندوقهای سرمایهگذاری نیز یکی از روشهای غیرمستقیم سرمایهگذاری در بورس هستند. صندوق سرمایهگذاری نهادی مالی است که به منظور مدیریت حرفهای وجوه سرمایهگذاران با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار، تأسیس شده است و تحت نظارت آن سازمان فعالیت میکند.
در ادامه تعریف صندوق سرمایهگذاری چیست؟ باید بگوییم که صندوقهای سرمایهگذاری با تجمیع وجوه سرمایهگذاران و در اختیار داشتن منابع مالی گسترده و با استفاده از دانش و تخصص مدیریت سبد دارایی، تلاش میکنند این امکان را برای سرمایهگذاران فراهم کنند تا با دارایی مورد نظر خود (هرچند اندک) در سبدی متنوع از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت و سایر داراییهای مالی سرمایهگذاری کنند و از مزایای آن بهرهمند شوند. سرمایهگذاران با خرید واحدهای (یونیت) صندوقها قادر به سرمایهگذاری در آن هستند.
مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری
مزایا
- صرفه جویی در زمان
- مدیریت حرفه ای و تخصصی
- تقسیم هزینه ها بین سرمایه گذاران
- کاهش ریسک
معایب
- نداشتن کنترل سرمایه گذار بر پرتفوی خود
- نداشتن حق رای در مجامع شرکت ها
واحدهای سرمایه گذاری
واحدهای سرمایه گذاری کوچکترین جزء صندوقها را تشکیل میدهند و به دو دسته تقسیم میشوند:
۱/ واحدهای سرمایهگذاری ممتاز
این واحدها قبل از شروع دوره پذیرهنویسی اولیه توسط مؤسس یا مؤسسان صندوق، به منظور تشکیل سرمایه اولیه برای شروع فعالیت صندوق خریداری میشوند. از ویژگیهای این نوع از واحدها میتوان به غیرقابل ابطال و قابل انتقال بودن آنها اشاره کرد. همچنین دارندگان این واحدها دارای حق رأی در مجامع صندوق نیز هستند.
۲/ واحدهای سرمایهگذاری عادی
این واحدها پس از شروع فعالیت صندوق منتشر می¬شوند و از ویژگیشان میتوان به قابل ابطال و غیرقابل انتقال بودن آنها اشاره کرد. همچنین دارندگان این نوع از واحدها دارای حق رأی در مجامع صندوق نیستند.
ارزش خالص داراییهای صندوق (NAV)
ارزش خالص داراییها از طریق کسر بدهیهای صندوق از ارزش روز کل پرتفوی (سبد داراییها) بدست میآید.
بدهی های صندوق – ارزش روز کل پرتفوی = ارزش خالص دارایی ها
بر این اساس اگر بخواهیم ارزش خالص داراییها را به ازای هر سهم بدست آوریم کافی است ارزش خالص داراییها را بر تعداد واحدهای صندوق تقسیم کنیم:
ارزش خالص دارایی ها
—————————————
تعداد واحد های صندوق
قیمت صدور (فروش ) واحدهای سرمایهگذاری
قیمت صدور یا فروش واحدهای سرمایهگذاری که بر مبنای خالص ارزش دارایی صدور (NAV) تعیین میشود، همواره اندکی بیش از خالص ارزش روز داراییهای صندوق به ازای هر واحد سرمایهگذاری است؛ زیرا وجه نقد حاصل از فرایند صدور واحد سرمایهگذاری باید توسط مدیر صندوق به خرید اوراق بهادار جدید اختصاص یابد که به طور طبیعی مستلزم پرداخت کارمزد خرید است. برای پرهیز از تحمیل هزینه معاملات و سایر هزینههای احتمالی، ورود سرمایهگذار جدید به سرمایهگذاران قبلی در واقع به میزان خالص آورده سرمایهگذار جدید و واحدهای سرمایهگذاری در اختیار او تعلق میگیرد.
قیمت ابطال (بازخرید) واحدهای سرمایهگذاری
قیمت بازخرید یا ابطال واحدهای سرمایهگذاری بر پایه خالص ارزش دارایی ابطال (NAV) و با فرض کسر هزینههای مربوط به معاملات از بهای فروش داراییهای سبد تعیین میشود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار میگیرد. در واقع، در صورت تمایل سرمایهگذار به خروج از صندوق، این اطمینان برای او وجود دارد که پول خود را با کسر هزینههای متعارف معاملات دریافت میکند.
ارکان صندوق های سرمایه گذاری
نمونه ساختار عملیاتی یک صندوق در قالب نمودار زیر نشان داده شده است:
عملکرد صندوق های سرمایه گذاری
کی از نکاتی که هنگام انتخاب صندوق سرمایهگذاری باید به آن توجه کنیم، عملکرد صندوق در طی ماهها و سالهای قبل است. با بررسی عملکرد صندوقها میتوان صندوقی را انتخاب کرد که بازده بیشتری را نصیب ما کند.
در برخی از سایتهای خبری و بورسی عملکرد صندوقها به صورت ماهانه یا فصلی گزارش میشوند. البته در سایت مختص به صندوقها نیز این گزارشها وجود دارند اما مرجع اصلی و عمومی برای بررسی عملکرد صندوقهای سرمایهگذاری، سایت شرکت فناوری مدیریت بورس تهران با نام «www.fipiran.com» است.
در این سایت، اطلاعات مختلفی در رابطه با صندوقهای سرمایهگذاری و عملکرد گذشته آنها وجود دارد که شامل اطلاعات مفیدی راجع به بازدهی صندوقهای مختلف در بازههای زمانی متفاوت است. در تصویر زیر مقایسه عملکرد صندوقهای مختلف را مشاهده میکنید.